WYDZIEDZICZENIE – JAK POZBAWIĆ NAJBLIŻSZEGO CZŁONKA RODZINY JAKICHKOLWIEK PRAW SPADKOWYCH?

 

W dniu dzisiejszym kilka słów na temat wydziedziczenia – jest to coraz częstszy problem na gruncie relacji rodzinnych. Niejednokrotnie stosunki między np. rodzicami i dziećmi, odbiegają od wzorca wzajemnie kochającej i szanującej się rodziny. Rodzice miewają do dzieci żal, że nie interesują się nimi w potrzebie i chorobie lub zawodzą w kwestii wyborów życiowych.

Wydziedziczenie, co do zasady następuje poprzez oświadczenie złożone wraz z testamentem, zgodnie z którym spadkodawca pozbawia wszelkich praw spadkowych(w tym przede wszystkim zachowku) swoje dzieci, małżonka lub rodziców. Wydziedziczyć nie można jednak z dowolnej przyczyny, według kodeksu cywilnego dzieje się tak, gdy osoba mająca dziedziczyć:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,

2) dopuszcza się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W świetle prowadzonych postępowań sądowych, należy stwierdzić, że jaką najczęstszą przyczynę wydziedziczenia wskazuje się uporczywe nie dopełnienie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych – nie może to jednak dziwić, gdyż jest to przesłanka, która jest mocno nieprecyzyjna i można pod nią „podpiąć” wiele różnych sytuacji życiowych. Niezależnie od rodzaju wskazanej przyczyny, musi być ona rzeczywista i prawdziwa – w innej sytuacji osoba wydziedziczona może później wykazać, że przyczyna była nieprawdziwa i sądownie podważyć swoje wydziedziczenie, wskutek czego ponownie mogłaby domagać się zachowku.

Czy wydziedziczając swojego bliskiego członka rodziny, pozbawiamy również jego dzieci praw spadkowych? Niestety tak to nie działa, wydziedziczenie dotyczy jednej konkretnej osoby, którą co do zasady traktuje się jako osobę, którą nie dożyła śmierci spadkodawcy. W skutek uznania, że osoba ta nie dożyła śmierci spadkodawcy, w jej miejsce wstępują zstępni tej osoby – czyli dzieci. W takiej sytuacji, jeśli spadkodawca chce pozbawić dzieci wydziedziczonego również spadku, musi rozszerzyć swoje oświadczenie o wydziedziczeniu również na te dzieci.

Z uwagi na powszechność testamentów notarialnych, warto wiedzieć, że na sporządzeniu testamentu sprawa uregulowania spadku się nie kończy. Po śmierci osoby sporządzającej testament, rodzi się uprawnienie osób pominiętych w testamencie do zachowku – czyli domagania się wypłaty stosownej części udziału w spadku. W kontekście powyższego, instytucja wydziedziczenia daje nam jeszcze większe pole manewru i uregulowania spraw spadkowych w sposób pełny i zgodny z naszą ostatnią wolą.